بشارت به ظهور امام زمان (عج) در ادیان دیگر

مهدی، موعودی جهانی و نه قومی و نژادی

اندیشه‌ مهدویت منحصر به شیعیان و یا مسلمانان نیست؛ بلکه همه یا اغلب ادیان و مذاهب موجود در جهان، به گونه‌ای به "موعود" باور دارند. و یا دست‌کم آنچه که مسلّم و قطعی است، متون دینی و معارف دینی ادیان ابراهیمی به این مسأله تصریح کرده‌اند. در زیارت‌نامه‌ امام زمان، در مفاتیح الجنان، چنین می‌خوانیم: «سلام بر آن مهدی که خدای عزو جل به همه‌‌ امت‌ها وعده داده است که به وسیله‌ او سخنان و اندیشه‌ها را متحد کند و پریشانی را از میان بردارد و زمین را پر از عدل و قسط نماید». (مفاتیح الجنان، زیارت حضرت صاحب الامر، ص 701). ملل و اقوام مختلف در اصل اعتقاد به ظهور یک منجی در 

مهدی، موعودی جهانی و نه قومی و نژادی 

اندیشه‌ مهدویت منحصر به شیعیان و یا مسلمانان نیست؛ بلکه همه یا اغلب ادیان و مذاهب موجود در جهان، به گونه‌ای به "موعود" باور دارند. و یا دست‌کم آنچه که مسلّم و قطعی است، متون دینی و معارف دینی ادیان ابراهیمی به این مسأله تصریح کرده‌اند. در زیارت‌نامه‌ امام زمان، در مفاتیح الجنان، چنین می‌خوانیم: «سلام بر آن مهدی که خدای عزو جل به همه‌‌ امت‌ها وعده داده است که به وسیله‌ او سخنان و اندیشه‌ها را متحد کند و پریشانی را از میان بردارد و زمین را پر از عدل و قسط نماید». (مفاتیح الجنان، زیارت حضرت صاحب الامر، ص 701). ملل و اقوام مختلف در اصل اعتقاد به ظهور یک منجی در آخرالزمان تقریباً اتفاق نظر دارند و هر کدام بر اساس فرهنگ خود نامی بر آن نهاده‌اند. هر چند درباره‌ مصداق او، ویژگی‌های شخصیتی او، چگونگی ظهور او، مشخصات دوران حضور او و هدف او اختلافات زیادی میان مسلمانان و دیگران وجود دارد.

اما آنچه را که می‌توان به عنوان تفاوتی آشکار میان اندیشه‌ مهدویت در نزد شیعیان و این اندیشه‌ در میان سایر ملل و اقوام مشاهده کرد، این است که این اندیشه در نزد شیعیان یک اندیشه‌ جهانی و نوعی فلسفه‌ جهانی است. به این معنا که مهدی در اندیشه‌ اسلامی، اختصاصی به امت خاصی ندارد. قیام و دعوت او قیام و دعوتی جهانی است و نه قومی و قبیله‌ای و نژادی. او برای نجات بشریت می‌آید و نه برای سروری دادن نژاد و قومی خاص. او یاور مظلومان است و هدفش ظلم‌ستیزی و عدالت‌گستری است؛ به تعبیر دیگر، ویژگی بارز اندیشه‌‌ مهدویت در نزد شیعیان این است که مهدی را موعودی جهانی با هدفی جهانی و برنامه‌ای جهانی دانسته و او را مخصوص قوم و قبیله یا دین و مذهب خاصی نمی‌دانند. ریشه‌ این اعتقاد هم در خود اسلام و تشیّع به معنای واقعی کلمه‌ نهفته است. زیرا اسلام و دعوت اسلامی، دین و دعوتی جهانی است و تشیّع به معنای حقیقی کلمه‌ همان اسلام ناب است. و اندیشه‌ مهدویت که در تشیع مطرح است، در حقیقت اندیشه‌ای برآمده از متن اسلام و حاکی از جهانی اندیشی اسلام و برنامه‌ریزی آن در جهت جهانی‌سازی عدل و صلح و صمیمیّت و معنویت است.

پس اگر چنین است، نباید اجازه داد که همچون برخی از ادیان و مکاتب دیگر، این اندیشه به شکل یک اندیشه‌ قومی و قبیله‌ای توصیف شود. به تعبیر شهید مطهری نباید این اندیشه بلند و جهانی را به شکل یک "آرزوی کودکانه" و قومی و قبیله‌ای ترسیم کرده، آن را تا سطح فردی که می‌آید به قصد انتقام‌گیری و کینه‌توزی پایین کشانید. "گویی حضرت حجت فقط انتظار دارند که کی خداوند تبارک و تعالی به ایشان اجازه بدهند که مثلاً بیایند ما مردم ایران را غرق در سعادت کنند یا شیعه را غرق در سعادت کنند، آن هم شیعه‌ای که ما هستیم که شیعه نیستیم". (مرتضی مطهری، مهدی موعود: در مجموعه آثار، ج 18، صص 181 - 180). چنین تصویر و تفسیری از مهدویت بسیار شبیه تفسیر یهودیت از منجی موعود است. توضیح آن که،‌ موعود پایانی یهودیان، کسی است که می‌خواهد قوم یهود را نجات دهد و آنان را از سختی و فلاکت برهاند. یهودیان در سراسر تاریخ محنت‌بار و پر از رنج و سختی خود، همواره به امید ظهور "مسیحا" همه‌ انواع تحقیر و شکنجه را تحمل کرده‌اند. آنان معتقدند که در آخرالزمان منجی و موعودشان خواهد آمد و آنان را از ذلت و درد و رنج رها خواهد ساخت و قوم یهود را فرمانروای جهان خواهد کرد.

---

 

انجیل لوقا پس شما نیز مستعد باشید ٫ زیرا در ساعتی که گمان نمی برید پسر انسان می آید . انجیل لوقا باب ۱۲ ٫ شماده ۴۰ زلزله های عظیم در جایهای و قحطیها و وباها پدید می آید و چیزهای هولناک و علامات بزرگ از آسمان ظاهر شد .....و دلهای مردمان ضعیف خواهد کرد از خوف و انتظار آن وقایعی که بر ربع مسکون ظاهر می شود و آنگاه پسر انسان را خواهد دید که بر ابری سوار شده ٫ با قوت و جلال عظیم می آید . انجیل لوقا ٫ باب ۲۱ هان بعد از اندکی زمانی شریر نخواهد بود و اما حلیمان ٫ وارث زمین خواهند شد و از فراوانی سلامتی متلذذ خواهند گردید ... صالحان ٫ وارث زمین خواهند بود و در آن تا ابد سکونت خواهند نمود و عاقبت شریران منقطع خواهند شد . زبور داود ٫ مزمور ۳۷ زبور داود روح خداوند بر او قرار خواهد گرفت و خوشی او در ترس از خداوند خواهد بود ..... مسکینان را به عدالت ٫ داوری خواهد کردو به جهت مظلومان زمین ٫ به راستی حکم خواهد نمود ...... گرگ با بره سکونت خواهد داشت و پلنگ با بزغاله خواهد خوابید و گوساله با شیر و پرواری باهم زندگی می کنند و طفل کوچک آنها را خواهد راند و گاو خرس خواهد چرید ....... و در تمام کوه مقدس من ٫ ضرر و فساد نخواهند کرد ٫ زیرا که جهان از معرفت خداوند پر خواهد بود ٫ مثل آبهایی که دریا را می پوشاند. کتاب اشعیای نبی ٫ از کتاب مقدس ٫ باب ۱۱ کتاب اشعیای نبی اگر چه تاخیر نماید ٫ برایش منتظر باش ٫ زیرا که البته می آید و درنگ نخواهد نمود ٫ بلکه جمیع امتها را نزد خود جمع می کند و تمامی قومها را برای خویشتن فراهم می آورد . کتاب حبقوق نبی ٫ از کتاب مقدس ٫ باب ۲ کتاب حبقوق نبی جاماست از قول استادش زردشت خبر می دهد : پیش از ظهور سوشیانس ( نجات دهنده دنیا ) ٫ پیمان شکنی و دروغ و بی دینی در جهان رواج می آید و مردم از خدا دوری جسته ٫ ظلم و فساد و فرومایگی آشکار می گردد . و همینها نیز اوضاع جهان را دگرگون ساخت ٫ زمینه را برای ظهور نجات دهنده ٫ مساعده می گرداند . از کتاب موعود ٫ به نقل از کتاب زند و هومن ٫ یسن ٫ صفحه ۲۵ کتاب مذهبی زردشتیان پس از خرابی دنیا ٫ پادشاهی در آخر الزمان پیدا می شود که پیشوای خلایق باشد و نام او منصور باشد و تمام عالم را بگیرد و به دین خود آورد و همه کس را از مومن و کافر بشناسد و هر چه از خدا خواهد بر آید . کتاب دید . کتاب آسمانی هندوها دور دنیا تمام شود به پادشاه عادلی در آخر الزمان که پیشوای ملائکه و پریان و آدمیان باشد و حق و راستی با او باشد . کتاب باسک ٫ از کتابهای آسمانی هندوها کتاب مذهبی هندوها کتاب مذهبی بودائیان در کتاب دادنک از قول بودا نقل می کند : بعد از آن که مسلمانی به هم رسید ٫ در آخر ٫ میان عالم از ظلم و فسق و گناه و ریای زاهدان و خیانت امینان و حسودی بخیلان و عمل نکردن دانایان به دین جز نام او نماند . پادشاهان و پیسوایان و رئیسان ٫ بی رحم و ظالم شوند٫ رعیت بی انصاف و نافرمان و متقلب شود و همه در خرابی نظم دنیا بکوشند و همه جا را کفر و ناسپاسی فراگیرد ٫ آن وقت دست راستین جانشین ممطا ( یعنی محمد پیغمبر اسلام ) ظهور کند و خاور و باختر عالم را بگیرد آدمیان را به راه خوبیها رهبری کند . او فقط و تنها ٫ حق و راستی را قبول می کند و بس